టీకాను ట్రాక్ చేయడం
14 వ్యాధులను తెలుసుకోండి
డెవలప్‌మెంట్ మైలురాళ్లు
#7StarKid క్విజ్ తీసుకోండి

గవదబిళ్ళను మరియు దాని వ్యాప్తి నుండి పిల్లలను ఎలా రక్షించాలో అర్థం చేసుకోవడం

sticker banner

కల్పిత చిత్రం, కేవలం చిత్రీకరణ ప్రయోజనాల కోసం మాత్రమే

గవదబిళ్ళలు అనేది ఒక సాంక్రామిక వైరల్ వ్యాధి1, ఇది పిల్లలకు గణనీయమైన ఆరోగ్య సమస్య కాగలదు 1. టీకాలు వేయడం ద్వారా నివారించగలిగినప్పటికీ 2, ముఖ్యంగా టీకా రేట్లు 1,3 తక్కువగా ఉన్న సమాజాలలో వ్యాప్తి కొనసాగుతోంది 1,3.  

నిజానికి, గవదబిళ్ళల వ్యాధి ప్రపంచవ్యాప్తంగా 3 స్థానికంగా ఉంది, ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (WHO)కి సగటున సంవత్సరానికి 500,000 కంటే ఎక్కువ కేసులు నివేదించబడుతున్నాయి 3. 

 

ఈ బ్లాగ్ పోస్ట్‌లో గవదబిళ్ళ యొక్క వివరాలను, దాని కారణాలు, లక్షణాలు, సమస్యలు మరియు మరీ ముఖ్యంగా, మీ బిడ్డను సంభావ్య వ్యాప్తి నుండి ఎలా రక్షించుకోవాలో సహా చర్చిస్తాము. 

 

గవదబిళ్ళల వ్యాధి అంటే ఏమిటి? 
 

గవదబిళ్ళలు, ఎపిడెమిక్ పరోటిటిస్ 4 అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది గవదబిళ్ళ వైరస్ వల్ల కలిగే అంటువ్యాధి వైరల్ సంక్రమణ 1,5. ఇది ప్రధానంగా లాలాజల గ్రంథులను, ముఖ్యంగా చెవుల దగ్గర, బుగ్గ మరియు దవడ ప్రాంతంలో ఉండే పరోటిడ్ గ్రంథులను ప్రభావితం చేస్తుంది 1,5.

 

ఈ అంటువ్యాధి సాధారణంగా ఈ గ్రంథులలో ఒకటి లేదా రెండింటిలోనూ వాపుకు దారితీస్తుంది, ఫలితంగా బుగ్గలు ఉబ్బి, దవడ వాపు, బాధాకరమైన అనుభూతి కలుగుతుంది 1,5. వాపు సాధారణంగా 1 నుండి 3 రోజుల్లో గరిష్ట స్థాయికి చేరుకుంటుంది మరియు తరువాతి వారంలో తగ్గుతుంది 5. చాలా మంది వ్యక్తులు తేలికపాటి లక్షణాలను అనుభవిస్తారు మరియు 2 వారాలలో పూర్తిగా కోలుకుంటారు 1. 

 

అయితే, గవదబిళ్ళ వ్యాధి మెనింజైటిస్ (మెదడు కణజాలాల వాపు), వినికిడి లోపం, ఎన్సెఫాలిటిస్ (మెదడు యొక్క వాపు), వైరల్ న్యుమోనియా మరియు రక్తస్రావం పరిస్థితులు (అధిక రక్తస్రావం) వంటి తీవ్రమైన సమస్యలకు దారితీస్తుంది 1,5. 

 

గవదబిళ్ళలు టీకాలు వేయించుకోని సాధారణంగా 2 నుండి 12 సంవత్సరాల వయస్సు గల పిల్లలలో కనిపిస్తాయి, కానీ ఏ వయసులోని వారినైనా ప్రభావితం చేయవచ్చు 6. ఇటీవలి సంవత్సరాలలో, ఈ వ్యాప్తి ఎక్కువగా కౌమారదశలో ఉన్నవారిలో మరియు యువకులలో ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది 4.

 

గవదబిళ్ళ వ్యాధికి గల కారణాలు
 

గవదబిళ్ళ అనేది గవదబిళ్ళ వైరస్ వల్ల కలిగే అనారోగ్యం 1. ఈ వైరస్ పారామిక్సోవిరిడే కుటుంబానికి మరియు రుబులావైరస్ జాతికి చెందినది 3. ఇది ఒక సంచితో కూడిన సింగిల్-స్ట్రాండెడ్, నెగటివ్-సెన్స్ RNA వైరస్ 3.

 

ఈ వైరస్ మొదట ఎగువ శ్వాసకోశంలో ప్రతిరూపం పొంది, తరువాత శోషరస కణుపులకు వ్యాపిస్తుంది, ఇది లాలాజల గ్రంథుల వాపుకు దారితీస్తుంది 4. సోకిన వ్యక్తి ముక్కు, నోరు లేదా గొంతు నుండి వచ్చే లాలాజలం లేదా శ్వాసకోశ బిందువులతో ప్రత్యక్ష సంబంధం ద్వారా సోకుతుంది 1,5. వైరస్ దీని ద్వారా వ్యాప్తి చెందుతుంది 1: 

 

  • దగ్గు, తుమ్ములు, లేదా మాట్లాడటం

  • లాలాజలంతో కలుషితమైన వస్తువులను పంచుకోవడం, అంటే నీటి సీసాలు లేదా కప్పులు

  • క్రీడలు, నృత్యం చేయటం, లేదా ముద్దు పెట్టుకోవటం లాంటి సన్నిహిత-సంపర్కాలతో కూడిన కార్యకలాపాలు

     

సోకిన వ్యక్తితో ఎక్కువ కాలం మరియు దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉండటం వలన సంక్రమణ ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది 5. సాధారణంగా అంటువ్యాధి కాలం పరోటిటిస్ (లాలాజల గ్రంథుల వాపు) ప్రారంభమైన 2 రోజుల ముందు నుండి 5 రోజుల తర్వాత ఉంటుంది 5. అయితే, పరోటిటిస్ ప్రారంభమైన 7 రోజుల ముందు మరియు 9 రోజుల వరకు లాలాజలంలో వైరస్ గుర్తించబడుతుంది మరియు ఇది మూత్రం మరియు వీర్యంలో 14 రోజుల వరకు ఉండవచ్చు 5. 

 

కొన్ని సమూహాలకు గవదబిళ్ళలు సంక్రమించే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది, వారిలో 1: 
 

  • టీకాలు వేయించుకోని వ్యక్తులు

  • పాఠశాలకు వెళ్ళే వయస్సు గల పిల్లలు మరియు ఉన్నత విద్యను  అభ్యసిస్తున్న విద్యార్థులు

  • హెల్త్‌కేర్ వర్కర్లు

  • గవదబిళ్ళల వ్యాప్తిని ఎదుర్కొంటున్న ప్రాంతాలకు వెళ్ళిన ప్రయాణికులు

     

గవదబిళ్ళల వ్యాధి లక్షణాలు

Mumps

కల్పిత చిత్రం, కేవలం చిత్రీకరణ ప్రయోజనాల కోసం మాత్రమే

గవదబిళ్ళలు ఉన్న కొంతమంది వ్యక్తులు చాలా కొద్దిపాటి లక్షణాలను అనుభవిస్తారు మరియు మరికొందరు ఎటువంటి లక్షణాలను అనుభవించకపోవచ్చు 7, దీనివల్ల వారికి వ్యాధి ఉందని గ్రహించడం కష్టమవుతుంది.

 

అదనంగా, ఇన్ఫెక్షన్ వచ్చిన వెంటనే గవదబిళ్ళల లక్షణాలు కనిపించవు 7. గవదబిళ్ళల వ్యాధి సగటున పెంపొందే కాలం 16 మరియు 18 రోజుల మధ్య ఉంటుంది, కానీ ఇది 12 రోజుల నుండి 25 రోజుల వరకు మారుతూ ఉండవచ్చు 7.

 స్వల్పంగా వచ్చే గవదబిళ్ళల లక్షణాలు వీటిని కలిగి ఉండవచ్చు 7:

  • జ్వరం

  • అలసట లేదా ఆయాసం

  • తలనొప్పి

  • కండరాల నొప్పులు

  • ఆకలి లేకపోవటం

     

ఈ ప్రారంభ లక్షణాల తర్వాత కొన్ని రోజులకు, సోకిన వ్యక్తికి పరోటిడ్ గ్రంథుల బాధాకరమైన వాపు రావచ్చు, ఇవి చెవులు మరియు దవడ మధ్య ఉన్న లాలాజల గ్రంథులు 1,7. పరోటిటిస్ అని పిలువబడే ఈ వాపు ముఖం యొక్క ఒక వైపు లేదా రెండు వైపులా ప్రభావితం చేస్తుంది 7. ఉబ్బిన గ్రంథులు చెవి కోణాన్ని పైకి మరియు బయటికి నెట్టివేస్తాయి, దీనివల్ల బుగ్గలు ఉబ్బి, దవడ ఉబ్బి నొప్పిగా మారుతుంది, ఇది "చిప్‌మంక్ బుగ్గలు" రూపాన్ని ఇస్తుంది 5,6,7. 70% కంటే ఎక్కువ గవదబిళ్ళ కేసులలో పరోటిటిస్ సంభవిస్తుంది 4. వాపు వల్ల దవడ ఎముకను తాకడం కష్టమవుతుంది మరియు తినడం బాధాకరంగా ఉండవచ్చు 5,7. 

 

గవదబిళ్ళ వ్యాధి ఉన్న చాలా మంది వ్యక్తులు రెండు వారాలలోనే పూర్తిగా కోలుకుంటారు 1. 

 

గవదబిళ్ళల వ్యాధి సమస్యలు

గవదబిళ్ళలు సాధారణంగా తేలికపాటి అనారోగ్యం 7, కానీ కొన్ని సందర్భాలలో, ఇది తీవ్రమైన సమస్యలకు దారితీస్తుంది, వాటిలో 5,7: 

  • ఆర్కిటిస్: వృషణాల పరిమాణం తగ్గడానికి దారితీసే వృషణాల వాపు (వృషణాల క్షీణత) 

  • ఊపిరితిత్తుల వాపు: అండాశయాలు మరియు/లేదా రొమ్ము కణజాలం యొక్క వాపు (మాస్టిటిస్) 

  • క్లోమ శోధము: క్లోమంలో వాపు

  • మెదడువాపు వ్యాధి: మెదడు శోధము, ఇది మరణం లేదా శాశ్వత వైకల్యానికి దారితీయవచ్చు.

  • వినికిడి కోల్పోవడం: ఇది తాత్కాలికంగా గానీ లేదా శాశ్వతంగా గానీ ఉండవచ్చు

  • చిన్న మెదడు అటాక్సియా: సమన్వయం మరియు సంతులనంకు భంగం కలిగించే పరిస్థితి

  • వైరల్ న్యుమోనియా: వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్ వల్ల ఊపిరితిత్తుల వాపు

  • రక్తస్రావం పరిస్థితులు: అధిక రక్తస్రావం లేదా రక్తనాళాల దెబ్బతినడం ద్వారా వర్గీకరించబడిన రుగ్మతలు

     

గవదబిళ్ళల వ్యాధి రోగ నిర్ధారణ

గవదబిళ్ళను సాధారణంగా క్లినికల్ మూల్యాంకనం మరియు ప్రయోగశాల పరీక్షల కలయిక ద్వారా నిర్ధారిస్తారు 4,5. ప్రారంభంలో, మీ వైద్యుడు మీ బిడ్డ లక్షణాలను అంచనా వేస్తారు, సాధారణంగా వీటిలో జ్వరం, తలనొప్పి మరియు పరోటిడ్ గ్రంథుల వాపు వంటివి ఉంటాయి మరియు శారీరక పరీక్ష చేస్తారు 4. 

 

రోగ నిర్ధారణ చేయడానికి, అనేక ప్రయోగశాల పరీక్షలు నిర్వహించబడవచ్చు. అలాంటి ఒక పరీక్ష రివర్స్ ట్రాన్‌స్క్రిప్టేజ్-పాలిమరేస్ చైన్ రియాక్షన్ (RT-PCR), ఇది చెంప లేదా గొంతు లోపలి నుండి తీసిన స్వాబ్ నుండి నేరుగా గవదబిళ్ళ వైరస్ ఉనికిని గుర్తిస్తుంది. పరోటిడ్ వాపు ప్రారంభమైన 3 రోజులలోపు మరియు గవదబిళ్ళ లక్షణాలు కనిపించిన 8 రోజుల తరువాత ఈ పరీక్ష చేస్తే చాలా ప్రభావవంతంగా ఉంటుంది 4,5.

 

మరో కీలకమైన పరీక్ష సీరం ఇమ్యునోగ్లోబులిన్ M (IgM) యాంటీబాడీ పరీక్ష. ఈ రక్త పరీక్ష గవదబిళ్ళ వైరస్‌కు ప్రతిస్పందనగా శరీరం ఉత్పత్తి చేసే IgM మరియు IgG ప్రతిరోధకాలను గుర్తిస్తుంది. ఈ పరీక్ష సాధారణంగా అనారోగ్యం అనుమానిత కాలంలో నిర్వహించబడుతుంది 4,5.

 

క్లినికల్ లక్షణాలు మరియు ప్రయోగశాల ఫలితాలను కలపడం వలన మీ వైద్యుడికి ఖచ్చితమైన గవదబిళ్ళ నిర్ధారణ లభిస్తుంది 4,5. 

మీ బిడ్డను గవదబిళ్ళ వ్యాధి నుండి రక్షించడానికి నివారణ చర్యలు

మీ బిడ్డను గవదబిళ్ళ నుండి రక్షించుకోవడానికి ఉత్తమ మార్గం టీకాలు వేయడం 2. గవదబిళ్ళ టీకా వైరస్‌కు వ్యతిరేకంగా రక్షణను నిర్మించడానికి రోగనిరోధక శక్తిని ప్రేరేపించడం ద్వారా పనిచేస్తుంది 8. ఇది సాధారణంగా మీజిల్స్, గవదబిళ్ళలు మరియు రుబెల్లా (MMR) కలయిక టీకాలో భాగంగా ఇవ్వబడుతుంది, ఇది మీజిల్స్ మరియు రుబెల్లా నుండి కూడా రక్షిస్తుంది 2. MMR టీకాను రెండు మోతాదులలో ఇస్తారు 2: 

 

  • మొదటి మోతాదు: 12 మరియు 15 నెలల మధ్య

  • రెండవ మోతాదు: 4 మరియు 6 నెలల మధ్య

     

గవదబిళ్ళలు, తట్టు మరియు ఇతర తీవ్రమైన వ్యాధుల నుండి సమగ్ర రక్షణ కోసం, మీరు మీ బిడ్డ కోసం 7-స్టార్ ప్రొటెక్షన్ ప్రోగ్రామ్‌ను పరిగణించవచ్చు. ఇండియన్ అకాడమీ ఆఫ్ పీడియాట్రిక్స్ అడ్వైజరీ కమిటీ ఆన్ వ్యాక్సినేషన్ & ఇమ్యునైజేషన్ ప్రాక్టీసెస్ (ACVIP)9 సిఫార్సు చేసిన ఈ కార్యక్రమం, గవదబిళ్ళతో సహా 14 అనారోగ్యాల నుండి మీ బిడ్డను రక్షించడానికి 7 టీకాలను అందిస్తుంది.

 

గవదబిళ్ళ టీకా మరియు 7-స్టార్ టీకా కార్యక్రమం గురించి తెలుసుకోవడానికి మీ పిల్లల శిశువైద్యునితో మాట్లాడండి. 

 

ముగింపు

ప్రభావవంతమైన టీకాలు అందుబాటులో ఉన్నప్పటికీ, సాంక్రామిక వైరల్ వ్యాధి 1 అయిన గవదబిళ్ళలు పిల్లలకు ఒక ముఖ్యమైన ఆరోగ్య సమస్యగా మిగిలిపోయాయి 1,2. గవదబిళ్ళ రావడానికి గల కారణాలు, లక్షణాలు మరియు సమస్యలను అర్థం చేసుకోవడం దాని నివారణకు చాలా అవసరం. 

 

మీ బిడ్డకు సిఫార్సు చేయబడిన గవదబిళ్ళ టీకాలు వేయించుకోవడం వల్ల వారికి వ్యాధి సంక్రమించే ప్రమాదం మరియు దాని సంబంధిత సమస్యలు వచ్చే ప్రమాదం తగ్గుతుంది 2. గుర్తుంచుకోండి, ప్రజారోగ్యాన్ని కాపాడటంలో మరియు అంటు వ్యాధుల వ్యాప్తిని నివారించడంలో గవదబిళ్ళ టీకాలు చాలా ముఖ్యమైనవి 2. 

 

గవదబిళ్ళ నివారణ లేదా మీ పిల్లల టీకా స్థితి గురించి మీకు ఏవైనా సమస్యలు ఉంటే, నిపుణుల సలహా మరియు మార్గదర్శకత్వం కోసం మీ వైద్యుడిని సంప్రదించడం మంచిది. 

References

  1. CDC. About. Mumps. https://www.cdc.gov/mumps/about/index.html (Accessed; Nov 2024).
  2. CDC. Mumps vaccination. Mumps. https://www.cdc.gov/mumps/vaccines/index.html  (Accessed; Nov 2024).
  3. Mumps. (n.d.). Cdc.gov. , from https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/infections-diseases/mumps(Accessed; Nov 2024).
  4. Davison, P., Rausch-Phung, E. A., & Morris, J. (2024). Mumps. StatPearls Publishing.
  5. CDC. Clinical overview of. Mumps. https://www.cdc.gov/mumps/hcp/clinical-overview/index.html(Accessed; Nov 2024).
  6. Mumps. Familydoctor.org. https://familydoctor.org/condition/mumps/(Accessed; Nov 2024).
  7. CDC. Mumps symptoms and complications. Mumps. https://www.cdc.gov/mumps/signs-symptoms/index.html(Accessed; Nov 2024).
  8. CDC. Explaining how vaccines work. Centers for Disease Control and Prevention. https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/conversations/understanding-vacc-work.html(Accessed; Nov 2024).
  9. Rao M IS, Kasi SG, et al. Indian Pediatr. 2024 Feb 15;61(2):113-125

 

CL Code: NP-IN-PVU-WCNT-240015 DoP Nov 2024

మరింత చదవండి

  • టీకా ద్వారా కాల సంబంధిత ఫ్లూ (విషపడిసెం) నుండి వయోజనులు మరియు పిల్లలను రక్షించటం

    19-03-2025
    Read more »

  • శిశువులు మరియు చిన్న పిల్లలలో విషపడిశెంను నివారించటం: తల్లిదండ్రులుగా మీరు ఏమి చేయగలరు?

    19-03-2025
    Read more »

  • పిల్లలలో చికెన్‌పాక్స్ (ఆటలమ్మ) నివారణ: లక్షణాలు మరియు వరిసెల్లా టీకా ద్వారా రక్షణ

    12-03-2025
    Read more »